De Heilige Kruiskapel aan de Kruiskensstraat in Neerwinden
In 2022 werd het idee geopperd om de omgeving van de H. Kruiskapel, het “Kruiske” in de volksmond aan de Kruiskensstraat in Neerwinden, om te vormen naar een aangename ontmoetingsplaats. De omgeving van de gerestaureerde kapel was een kleurloze rustplek die bestond uit enkel een grasveld en een kiezelpad. Deze plek, waar gelovigen jaarlijks hun processiediensten laten doorgaan en waar fietsers en wandelaars even kunnen rusten, was helemaal niet uitnodigend.
Om van deze unieke locatie een aangename plek te maken, werden verschillende opties besproken. In overleg met Onroerend Erfgoed werd beslist om de geschiedenis van de kapel in het project te betrekken. De huidige kapel werd gebouwd in 1780 en gerestaureerd in 1899 en recent nog in 2020.
In de 16de eeuw is er al melding van de kapel die volgens de legende gebouwd zou zijn op de plaats waar een landbouwer in de Middeleeuwen een Christusbeeld vond. Boeren uit de streek kwamen hier o.a. bidden als hun vee ziek was. Om de ziekte "af te binden” knoopten ze een stukje touw of een plukje haar van het zieke dier aan de tralies van de kapeldeur.
De kapel heeft een rijke geschiedenis en was een belangrijke plaats tijdens de Eerste* (1693) en Tweede Slag (1793) van Neerwinden. Tijdens de Eerste Slag sneuvelde de grote Ierse volksheld Patrick Sarsfield in de buurt van de kapel. Op 13 mei 1940 stortte vlakbij de kapel een Bristol Blenheim MK IV neer. De drie bemanningsleden van dit Brits verkenningsvliegtuig stierven in de crash. De onbekende lichamen konden na historisch onderzoek in 2014 geïdentificeerd worden. Zij worden jaarlijks herdacht aan de kapel.
De kapel bevond zich oorspronkelijk op een kruispunt van verschillende historische heirwegen. Er werd daarom beslist om de grenzen van deze heirwegen op het perceel te accentueren. Dit gebeurde aan de hand van natuurstenen boordstenen en randen in cortenstaal. Kleurrijke en diverse plantensoorten maakten de invulling af.
De Technische Dienst startte begin 2023 met de aanplantingen, vervolgens werd het grasveld ingezaaid en uiteindelijk werd de afsluiting opnieuw in ere hersteld. Het onderhoud van de beelden die de kruisweg voorstellen zal voortaan ook door de stadsdiensten gebeuren. Tegen eind 2023 zullen er ook nog zitbanken en informatieborden, die de geschiedenis en vergezichten van de omgeving toelichten, toegevoegd worden.
Met deze werken wil Landen een bijdrage leveren aan het erfgoedpatrimonium en wordt er hulde gebracht aan wat ooit een belangrijk kruispunt én bidplaats is geweest voor onze voorvaderen.
